Wartość pieniądza w czasie
W okresie wysokiej inflacji czas odgrywa ważną rolę w procesie inwestycyjnym. Wpływa zarówno na szacunek wartości przyszłych strumieni pieniężnych, jak i na wycenę wydatków poniesionych w przeszłości, których wartość powinna być urealniona na dany moment.
Problem jak właściwie przygotować rachunek ekonomiczny pojawia się wtedy, gdy zaczynamy mieć świadomość, że nasz projekt korzysta ze zbudowanych wcześniej stanowisk pomiarowych, kosztownych badań, że wymagane będą jeszcze czasochłonne testy weryfikujące skuteczność innowacji, a następnie trzeba będzie tą innowację wprowadzić na rynek.
Waloryzacja nakładów
… to pierwszy problem, w którym trafiamy na kwestię wartości pieniądza w czasie. Problem jest o tyle prosty, że wszystkimi danymi dysponujemy – oprócz być może dokładnej wartości samych nakładów, ale sami możemy zdecydować się jaką metodą nakłady poniesione kilka lat temu zaktualizować. Można wykorzystać dostępne wskaźniki inflacji, referencyjne stopy procentowe, kursy walut (USD, EUR), przy czym może zachodzić konieczność uwzględnia inflacji także i tych walut, zwłaszcza w okresie pandemii. Niewątpliwym ułatwieniem jest, kiedy możemy odnieść się do wartości rynkowej aktywa, które ma dla nas znaczenie w projekcie. Pewną trudność stanowią przy waloryzacji nakładów postanowienia ustawy o rachunkowości, która inaczej każe traktować poszczególne rodzaje nakładów (nakłady na prace badawcze i badania rozwojowe), co z kolei znajdzie odzwierciedlenie w bilansie otwarcia, a następnie w rachunkach zysków i strat po okresach późniejszych.
Gotówka jest królem
Ta zasada ma podstawowe znaczenie w projektach innowacyjnych. Zawsze lepiej dziś mieć na koncie milion zł, niż perspektywę otrzymania dwóch za 6 lat. Co więcej, w przypadku inflacji sięgającej 20% rocznie zastosowanie prostego procentu sugerowałoby, że do biznesu trzeba będzie dopłacić… Jak więc w racjonalny sposób oszacować przyszłe wpływy i wydatki związane z projektem inwestycyjnym? Analizy przepływu gotówki mają z punktu widzenia projektu kluczowe znaczenie, gdyż załamanie się płynności może zakończyć każdy projekt, natomiast pojawienie się straty bilansowej co najwyżej powinno być sygnałem do wzmożonej staranności w okresie, nie stanowi jednak zagrożenia dla samej działalności, o ile zdiagnozowane są przyczyny i wyznaczona ścieżka do zyskowności projektu.
Przychody z innowacji i koszty uzyskania przychodów
Podstawową metodą pozostaje metoda zdyskontowanych strumieni pieniężnych (NPV) zarówno w stosunku do przychodów, jak i kosztów przyszłych okresów. Kluczowe pozostaje określenie wartości przyszłych przychodów, gdyż w stosunku do usługi lub produktu, którego nie ma jeszcze na rynku, nie znamy przyszłej konkurencji trudno jest zastosować klasyczne metody popytowe. Poprawna analiza potencjału innowacji zawierać powinna analizę rynku ze wskazaniem liczebności grupy docelowej, zamożności klientów, nakładów na marketing i ewentualne alternatywy. Możliwie realne powinny być także szacunki oszczędności pojawiających w efekcie zastosowania innowacji o takim charakterze.
